Σαν σήμερα ΑΕΚ Κύπελλο Κυπελλούχων

Στις 4 Απριλίου 1968 η ΑΕΚ κατακτούσε το Κύπελλο Κυπελλούχων, στην πρώτη μεγάλη νίκη του ελληνικού αθλητισμού

Καμία άλλη ελληνική ομάδα, έως τότε δεν είχε καταφέρει να στεφθεί πρωταθλήτρια Ευρώπης και το πέτυχαν οι «κιτρινόμαυροι» στο κατάμεστο από 80.000 θεατές «Καλλιμάρμαρο», με άλλους τόσους απ’ έξω στην απέλπιδα προσπάθεια να βρουν ένα πολύτιμο, «μαγικό χαρτάκι».

Για τον Τάσο Μπουλμέτη, χαρισματικό σκηνοθέτη, μετά άλλων του «1968», αλλά και της «Πολίτικης Κουζίνας», εκείνη η ΑΕΚ «…απλά κέρδισε, γιατί δεν γινόταν να χάσει». Ήταν η ομάδα του πεπρωμένου. Που άνοιξε τον δρόμο των υπόλοιπων, ελληνικών επιτυχιών στον κόσμο της πορτοκαλί μπάλας. Ήταν ένα καλοκουρδισμένο σύνολο, καθαρά ελληνικό, που χτίστηκε μερικά χρόνια νωρίτερα. Βήμα, βήμα, μέρα με την ημέρα μέχρι να καταφέρει να πετάξει στην κορυφή του ευρωπαϊκού μπάσκετ.

Η «ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ»

Απόλυτα λογικό κι αναπόφευκτο αποτέλεσμα εκείνης της σοβαρής και μεθοδικής δουλειάς το έπος του ’68 και το επισφράγισμα του τελικού 89-82 επί της τότε τσεχοσλοβάκικης υπερδύναμης της Σλάβια Πράγας. Που μόλις δύο χρόνια νωρίτερα, στα ημιτελικά του ιταλικού Final Four είχε ρίξει 30 πόντους στην ίδια ΑΕΚ (103-73) σ’ ένα Πρωταθλητριών όπου οι Έλληνες βρέθηκαν να συμμετάσχουν κατά λάθος. Διότι, αφενός η διοίκηση είχε «ξεχάσει» να τους δηλώσει, αφετέρου γιατί χρειάστηκε η… βασιλική παρέμβαση του Κωνσταντίνου και μετά της αδελφής του και βασίλισσας της Ισπανίας, Σοφίας, για να πειστεί ο τότε γ.γ. της Fiba, Ραϊμούντο Σαπόρτα να τους δώσει ειδική wild- card συμμετοχής.

Η ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΑ ΤΗΣ ΧΟΥΝΤΑΣ

Εκείνο το βράδυ, από το «Καλλιμάρμαρο» δεν γινόταν ν’ απουσιάσουν και εκπρόσωποι της κυβέρνησης των συνταγματαρχών, όπως ο αντιπρόεδρος Πατακός, ο γενικός διευθυντής αθλητισμού Ασλανίδης ή ο γ.γ. του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης, Λαδάς που επί μήνες είχαν επενδύσει ένα σημαντικό κομμάτι της προπαγάνδας «όλα καλά στην Ελλάδα», στις κιτρινόμαυρες πλάτες των νέων ηρώων, αλλά και του προπονητή τους, Νίκου Μήλα. Ο οποίος, το 2018, σε συνέντευξη στο Sporthistory.gr, ίσως την τελευταία του λίγους μήνες πριν τον θάνατό του, είχε υπογραμμίσει ότι «το μοναδικό του δώρο ή έπαθλο για την κατάκτηση του Κυπέλλου ήταν ένα εισιτήριο για να μεταναστεύσει στην Αυστραλία, στην αναζήτηση ενός καλύτερου αύριο».

ΜΙΑ «ΧΡΥΣΗ ΟΜΑΔΑ»

Η ΑΕΚ δεν φτιάχτηκε σε μία ημέρα. Κάθε παίκτης που υπήρχε στο ρόστερ της είχε την δική του ιστορία. Ξεκινώντας από τον Γιώργο Αμερικάνο, που ήρθε το 1959 από την Χ.Α.Ν. Νίκαιας, η «Ένωση» χτίστηκε βήμα-βήμα και… παίκτη-παίκτη μέχρι να φτάσει στο σημείο να συναρμολογηθεί στην εντέλεια.

Ο Αίας Λαρεντζάκης ήρθε από τον Αετό Θεσσαλονίκης. Ο Λάκης Τσάβας από την ΧΑΝΘ. Ο Αντώνης Χρηστέας από τον επίσης ισχυρό Πανελλήνιο. Ο Πέτρος Πετράκης ξεκίνησε από τον Άρη πριν συνεχίσει στον Τρίτωνα Αμαρουσίου και το 1964 βρεθεί στην ΑΕΚ. Ο Στέλιος Βασιλειάδης ξεκίνησε την καριέρα του στην Δάφνη Δαφνίου. Ο Νίκος Νεσιάδης βγήκε από τα σπλάχνα της ομάδας, παίρνοντας στα 18 του χρόνια το «βάπτισμα του πυρός» το 1966. Και μετά υπάρχουν δύο ακόμα παίκτες που θα αναφερθούν τελευταίοι, αλλά ήταν αυτοί που ανέβασαν επίπεδο την ΑΕΚ.

Ο Χρήστος Ζούπας και ο Γιώργος Τρόντζος. Ο πρώτος ήρθε από τον Αμύντα το 1962 με την «ετικέτα» του σκόρερ, αλλά στην ΑΕΚ μεταμορφώθηκε σε πλέι- μέικερ δημιουργώντας ένα τρομερό δίδυμο με τον Γεώργιο Μόσχο. Ο δεύτερος ξεκίνησε από την ΧΑΝΘ, αλλά στην ΑΕΚ ήρθε κατευθείαν από το Κολέγιο του Gonzaga το 1963, δίνοντας με τα 217 εκατοστά του σώματός του αυτό ακριβώς που έλειπε στην «Ένωση». Τη λεγόμενη υπέρβαση στην Ευρώπη, αφού ήταν ήδη υπερπρωταθλήτρια στην Ελλάδα με 4 συνεχόμενους τίτλους (’63 έως ’66) υπό τις οδηγίες του Μίσα Πανταζόπουλου, πριν χάσει το Πρωτάθλημα του 1967 στη σκιά του θανάτου από καρκίνο του σπουδαίου Γεώργιου Μόσχου, για να ξαναπάρει τα σκήπτρα το 1968 με προπονητή πλέον τον Νίκο Μήλα.

Η ΠΟΡΕΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΠΡΟΣ ΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ

Η «Ένωση» απέκλεισε στην πρώτη φάση την πανίσχυρη πολωνική Βίσλα Κρακοβίας, κερδίζοντας τον πρώτο αγώνα στη Νέα Φιλαδέλφεια με 72-71 (Ζούπας 27, Αμερικάνος 19) και 81-79 στην Πολωνία (Αμερικάνος 30, Τρόντζος 18), παρά το γεγονός ότι η ΑΕΚ πριν φτάσει στην Κρακοβία αποκλείστηκε πρώτα στην Βιέννη και τελικά έκανε αυθημερόν ταξίδι 8 ωρών με τρένο πριν μπει στο παρκέ να αγωνιστεί! Το νερό όμως είχε ήδη μπει στο αυλάκι για αυτή την ομάδα, που στη συνέχεια απέκλεισε την Βίνταντ Καζαμπλάνκα από το Μαρόκο στην φάση των “16” με δύο νίκες.

Μετά οι «κιτρινόμαυροι» βρέθηκαν σε έναν όμιλο με τρεις πανίσχυρες ομάδες: Την Ζαντάρ από την Ενωμένη Γιουγκοσλαβία, την ΤΣΣΚΑ Μόσχας από την Σοβιετική Ένωση και την ΤΣΣΚΑ Σόφιας. Οι δύο πρώτες ομάδες θα περνούσαν στο Final Four που θα γινόταν στην Ιταλία. Κόντρα σε κάθε πρόβλεψη, η ΑΕΚ πήρε την πρόκριση με ρεκόρ 4-2, αφού κέρδισε δύο φορές τη Ζαντάρ και από μία φορά την ΤΣΣΚΑ Μόσχας και την ΤΣΣΚΑ Σόφιας. Πηγαίνοντας για πρώτη φορά σε Final Four, η ΑΕΚ ηττήθηκε στον ημιτελικό με 103-73 από την Σλάβια Πράγας και στον μικρό τελικό με 85-62 από την ΤΣΣΚΑ.

ΤΟ ΧΡΥΣΟ 1968

Την επόμενη χρονιά, στον ημιτελικό της διοργάνωσης η ΑΕΚ αντιμετώπισε την πανίσχυρη Ίνις Βαρέζε, χάνοντας στο πρώτο παιχνίδι με 78-60 (Αμερικάνος 21, Χρηστέας 11) με κόντρα διαιτησία. Τα πράγματα έμοιαζαν και ήταν δύσκολα. Στην ρεβάνς στο Καλλιμάρμαρο, όμως, μπροστά σε 50.000 κόσμο, η «Ένωση» θα έφερνε τα πάνω-κάτω κερδίζοντας 72-52 (Αμερικάνος 31, Ζούπας 12, Τρόντζος 12). Το καλάθι που έμελλε να ολοκληρώσει την ανατροπή για την ΑΕΚ σημείωσε με αφοπλιστική ραβέρσα ο Τρόντζος στο φινάλε, παίζοντας σε εκείνο το σημείο με… ένα πόδι, αφού είχε υποστεί βαρύ διάστρεμμα. Η ΑΕΚ ήταν στον τελικό!

Ο ΜΕΓΑΛΟΣ ΤΕΛΙΚΟΣ

Βάσει κανονισμών η έδρα του τελικού θα αποφασιζόταν με κλήρωση. Οι διοικούντες την ΑΕΚ ωστόσο κατάφεραν να το αποφύγουν με έναν έξυπνο τέχνασμα. Πλήρωσαν στην Σλάβια Πράγας το αντίτιμο των 5.000 εισιτηρίων που θα έκοβε αν ο αγώνας γινόταν στην Τσεχοσλοβακία και κάπως έτσι έπεισαν τους αντιπάλους τους να γίνει ο αγώνας στην Αθήνα. Στην Σλάβια Πράγας πίστευαν ότι θα κέρδιζαν εύκολα το παιχνίδι, αφού είχαν στο μυαλό τους και τον προ διετίας ημιτελικό του Κυπέλλου Πρωταθλητριών. Αυτό το παιχνίδι όμως θα ήταν διαφορετικό.

Παίζοντας με ψυχή κόντρα σε έναν πανίσχυρο αντίπαλο, η ΑΕΚ έκλεισε το πρώτο ημίχρονο προηγούμενη με 47-38. Στο δεύτερο εξακολουθούσε να έχει το πάνω χέρι, παρά το γεγονός ότι στο 34′ αποβλήθηκε με 5 φάουλ ο Ζούπας και 3 λεπτά αργότερα τον ακολούθησε ο Λαρεντζάκης. Αυτό το παιχνίδι όμως δεν γινόταν να χαθεί. Απλά, δεν γινόταν. Και δεν έγινε.

Είχε μόλις γραφτεί Ιστορία, με την ομάδα του Νίκου Μήλα να κατακτά τον πρώτο Ευρωπαϊκό τίτλο στην ιστορία του ελληνικού ομαδικού αθλητισμού! Οι Έλληνες ξεχύθηκαν στους δρόμους πανηγυρίζοντας, παίρνοντας στους ώμους τους παίκτες της ΑΕΚ. Ενώ αξέχαστη, η οποία κυκλοφορεί και σε βινύλιο, θα μείνει κι η ραδιοφωνική περιγραφή, από τον σταθμό των Ενόπλων Δυνάμεων και τον Βασίλη Γεωργίου.

ΑΕΚ – ΣΛΑΒΙΑ ΠΡΑΓΑΣ 89-82

AEK: Aμερικάνος 29, Tρόντζος 24, Zούπας 12, Bασιλειάδης 11, Λαρεντζάκης 6, Xρηστέας 4, Tσάβας 3, Πετράκης, Νεσιάδης, Δημητριάδης.

Σλάβια Πράγας: Zίντεκ 27, Pουζίτσκα 25, Mπάροχ 12, Mίφκα 14, Tόμασεκ 4, Kονοπάτσκο, Άμερ.