Η άνοδος του γυναικείου ποδοσφαίρου

Το Champions League γυναικών βρίσκεται σε εξέλιξη με συναρπαστικές επιλογές για στοίχημα σε πληθώρα αγορών.

Το γυναικείο ποδόσφαιρο έχει γνωρίσει τεράστια ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια και αναμένεται να εξελιχθεί ακόμη περισσότερο. Για πάρα πολύ καιρό, οι γυναίκες παίκτριες ποδοσφαίρου κινούνταν, παραγκωνισμένες, στο περιθώριο του πιο δημοφιλούς αθλήματος, του οποίου η γυναικεία βερσιόν χρειάστηκε να ξεπεράσει πάμπολλα εμπόδια για να φτάσει στη θέση όπου βρίσκεται σήμερα.

Σε αυτό το άρθρο θα γνωρίσουμε σε βάθος τον κόσμο του γυναικείου ποδοσφαίρου, θα μάθουμε την ιστορία του και θα γιορτάσουμε την πρόοδο που έχει πετύχει ως τώρα. Στον δρόμο του παραμένουν, βέβαια, και αρκετές προκλήσεις, και θα εξετάσουμε κάποιες από αυτές προς το τέλος το άρθρου.

Τα πρώτα χρόνια του γυναικείου ποδοσφαίρου

Για την προέλευση του ποδοσφαίρου υπάρχουν πολλές ιστορίες, που αληθεύουν σε διάφορους βαθμούς, όμως το σίγουρο είναι ότι η κωδικοποίηση των κανόνων του αθλήματος έγινε στη Βρετανία κατά τη δεκαετία του 1860. Η «Football Association», η πρώτη Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία, ιδρύθηκε σε μια παμπ του Λονδίνου και μετά από λίγο καιρό συντάχθηκαν και οι Κανόνες του Παιχνιδιού. Αυτή ήταν η κοσμογονική στιγμή που γέννησε το γιγάντιο, παγκόσμιο φαινόμενο που είναι σήμερα το ποδόσφαιρο.

Ωστόσο, εκείνη την εποχή θεωρούνταν κάτι παραπάνω από αυτονόητο ότι μόνο οι άνδρες ήταν δυνατόν να συμμετάσχουν στο άθλημα αυτό. Δεν υπήρχε καμία πρόβλεψη για το γυναικείο παιχνίδι, καθώς οι συντηρητικές και πρωτόγονες απόψεις της εποχής έθρεφαν την ιδέα ότι το ποδόσφαιρο ήταν για άνδρες και μόνο. Αυτό συνέβαινε παρά το γεγονός ότι υπάρχουν ιστορικές αποδείξεις για γυναίκες που έπαιζαν ένα άθλημα κάπως παρόμοιο με το ποδόσφαιρο ήδη από το έτος 25.

Ωστόσο, στις δεκαετίες που ακολούθησαν υπήρξε κάποια πρόοδος. Το παιχνίδι που θεωρείται ο πρώτος επίσημος αγώνας μεταξύ γυναικών στην ιστορία έγινε στη Σκωτία το 1892. Τρία χρόνια αργότερα, έγινε και ένα οργανωμένο παιχνίδι για γυναίκες στην Αγγλία.

Σε εκείνη τη χώρα, το γυναικείο ποδόσφαιρο έγινε πραγματικά δημοφιλές κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Καθώς οι περισσότεροι νέοι άνδρες έλειπαν στο μέτωπο, οι γυναίκες τούς αντικατέστησαν στο γήπεδο. Ο γυναικείος σύλλογος Ντικ Κερ Λέιντις, που ιδρύθηκε το 1917, είχε ιδιαίτερη επίδραση. Την εποχή που βρισκόταν στο αποκορύφωμα της δημοτικότητάς του, οι αγώνες του λέγεται ότι προσέλκυσαν έως και 53.000 θεατές. Αυτό το γεγονός αποδεικνύει ότι ανάμεσα στους φιλάθλους υπήρχε πραγματικό ενδιαφέρον για το γυναικείο ποδόσφαιρο.

Το 1920, οι αθλήτριες της ομάδας Ντικ Κερ Λέιντις αντιμετώπισαν μια γαλλική ομάδα, σε έναν αγώνα που ενδεχομένως υπήρξε η πρώτη διεθνής ποδοσφαιρική αναμέτρηση γυναικών. Ωστόσο, αυτή η πρόοδος του γυναικείου ποδοσφαίρου γρήγορα υπονομεύτηκε. Κατά την άποψη της (αποτελούμενης αποκλειστικά από άνδρες) ηγεσίας της Ποδοσφαιρικής Ομοσπονδίας, το γυναικείο ποδόσφαιρο γινόταν υπέρ το δέον δημοφιλές.

Στην πλατφόρμα της Betsson, υπάρχουν θαυμάσιες επιλογές για στοίχημα online σε μεγάλη γκάμα αγορών με κορυφαίες αποδόσεις. Το Champions League των γυναικών γίνεται ολοένα και περισσότερο πιο δημοφιλές με συναρπαστικές αναμετρήσεις και επίπεδο ανταγωνισμού που αυξάνεται σεζόν με τη σεζόν.

Έτσι, το 1921 το παιχνίδι μεταξύ γυναικών κηρύχθηκε παράνομο στην Αγγλία, καθώς η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία έκρινε ότι το άθλημα ήταν από τη φύση του ανδροπρεπές και, συνεπώς, ακατάλληλο για γυναίκες. Το γυναικείο ποδόσφαιρο ανά περιόδους απαγορεύθηκε και σε άλλες χώρες, μεταξύ των οποίων η Γαλλία, η Ισπανία, η Σοβιετική Ένωση και η Δυτική Γερμανία.

Και αυτό δεν ήταν αποκλειστικά ευρωπαϊκό φαινόμενο: χώρες όπως η Νιγηρία και η Βραζιλία αρνήθηκαν στις γυναίκες το δικαίωμα να παίζουν κι εκείνες ποδόσφαιρο, ενώ άλλα έθνη δεν χρειάστηκε καν να εκδώσουν νόμους απαγόρευσης γιατί πίστευαν πως, όπως διακήρυξαν οι βραζιλιάνικες αρχές, το άθλημα «ήταν μη συμβατό με τα χαρακτηριστικά της [γυναικείας] φύσης». Εύκολα καταλαβαίνουμε ότι αυτές οι εξελίξεις καθυστέρησαν σημαντικά την ανάπτυξη του γυναικείου ποδοσφαίρου σε όλο τον κόσμο. Αν δεν είχαν επιβληθεί παντού τέτοιες απαγορεύσεις, κανείς δεν ξέρει σε τι επίπεδο θα ήταν σήμερα το γυναικείο ποδόσφαιρο.

Αναβίωση και πρόοδος από τη δεκαετία του 1970 έως εκείνη του 2010

Στα τέλη της δεκαετίας του 1960 και τις αρχές εκείνης του 1970, η πολιτική του να στερούνται οι γυναίκες το δικαίωμα να παίζουν ποδόσφαιρο δεν ήταν πια ούτε αποδεκτή ούτε εφαρμόσιμη. Στην Αγγλία, δημιουργήθηκε το 1969 η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία Γυναικών (αν και έπρεπε να περάσει ένας ακόμη χρόνος ώσπου να αρθεί η δρακόντεια απαγόρευση του γυναικείου ποδοσφαίρου). Περίπου την ίδια εποχή δημιουργήθηκαν πρωταθλήματα γυναικών σε άλλες χώρες, με την Ιταλία να δείχνει τον δρόμο ήδη από το 1968.

Ίσως η πρώτη μεγάλη στιγμή για την αναβίωση του γυναικείου ποδοσφαίρου ήταν η διοργάνωση δύο ανεπίσημων Παγκόσμιων Κυπέλλων το 1970 και 1971. Κανένα από τα δύο δεν είχε τη στήριξη της FIFA, όμως και τα δύο τουρνουά —που διοργανώθηκαν από την Παγκόσμια Ομοσπονδία Γυναικείου Ποδοσφαίρου— γνώρισαν επιτυχία.

Στο πρώτο τουρνουά έλαβαν μέρος επτά ομάδες: η διοργανώτρια Ιταλία και ομάδες από τις χώρες Δανία, Αγγλία, Αυστρία, Μεξικό, Δυτική Γερμανία και Ελβετία. Πρωταθλήτριες στέφθηκαν οι Δανές νικώντας στον τελικό την Ιταλία με 2-0, και με την προσέλευση στους αγώνες να φθάνει έως και τους 30.000 θεατές. Αυτοί οι αριθμοί απέδειξαν, για άλλη μια φορά, ότι το γυναικείο ποδόσφαιρο είχε ζήτηση, ό,τι κι αν πίστευαν οι ιθύνοντες.

Στη διοργάνωση του 1971, που έγινε στο Μεξικό, έλαβαν μέρος μόνο έξι ομάδες. Εκτός από τη διοργανώτρια χώρα, πήραν μέρος οι ομάδες από τη Δανία, Ιταλία, Αργεντινή, Αγγλία και Γαλλία. Ένα απίστευτο πλήθος 110.000 θεατών γέμισε ασφυκτικά το περίφημο Εστάδιο Αζτέκα για τον τελικό, όπου η Δανία διατήρησε τον τίτλο της νικώντας άνετα με 3-0 το Μεξικό.

Ωστόσο, οι διοργανώσεις αυτές δεν είχαν μόνο καλές πλευρές. Ας πάρουμε για παράδειγμα την ομάδα της Αγγλίας που αγωνίστηκε στο Παγκόσμιο Κύπελλο του 1971. Αν και ζούσαν ημέρες που θα έπρεπε να τις γεμίζουν για πάντα με απέραντη περηφάνια, οι παίκτριες αναγκάστηκαν να αποκρύψουν τη συμμετοχή τους στο τουρνουά, γιατί φοβήθηκαν πως θα τους επιβληθούν ποινές στην πατρίδα τους. Η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Αγγλίας δεν ήθελε να δυσαρεστήσει τη FIFA, που δεν είχε δώσει έγκριση για το τουρνουά, κι έτσι ανακοίνωσε ότι σε όποια παίκτρια πήγαινε στο Μεξικό για να αντιπροσωπεύσει τη χώρα δεν θα επιτρεπόταν να παίξει ξανά ποδόσφαιρο.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι το 1975, πολύ πριν δημιουργηθεί στην Ευρώπη μια πανηπειρωτική διοργάνωση για τις γυναίκες, η Ποδοσφαιρική Ομοσπονδία της Ασίας είχε διοργανώσει το Ασιατικό Κύπελλο Γυναικών. Έξι ομάδες πήραν μέρος στην διοργάνωση αυτή, που έλαβε χώρα στο Χονγκ Κονγκ, και στον τελικό η Νέα Ζηλανδία νίκησε την Ταϊλάνδη με 3-1.

Στη συνέχεια διοργανώθηκε το Μουντιαλίτο ή «Διεθνές Φεστιβάλ Ποδοσφαίρου Κυριών», όπως ήταν το επίσημο όνομά του. Η πρώτη διοργάνωση διεξάχθηκε το 1981 στην Ιαπωνία, ενώ η Ιταλία φιλοξένησε τις τέσσερις επόμενες, έως το 1988. Η Ιταλία κατέκτησε το τρόπαιο σε τρεις από αυτές τις διοργανώσεις και η Αγγλία θριάμβευσε σε δύο.

Η FIFA αποφάσισε επιτέλους να συμμετάσχει κι εκείνη το 1988, όταν οργάνωσε το Κλειστό Τουρνουά Γυναικών. Η διοργάνωση έλαβε χώρα στην Κίνα και νικήτρια ήταν η Νορβηγία, που νίκησε τη Σουηδία στον τελικό. Η Κίνα φιλοξένησε και το πρώτο επίσημο Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών, τρία χρόνια αργότερα. Σε εκείνο το τουρνουά επικράτησαν οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, των οποίων η εθνική ομάδα γυναικών είχε συσταθεί μόλις έξι χρόνια νωρίτερα. Στον τελικό, που έγινε στο Γκουάνγκτζου, οι ΗΠΑ νίκησαν τη Νορβηγία μπροστά σε 63.000 θεατές.

Από τότε, το Παγκόσμιο Κύπελλο Γυναικών διοργανώνεται κάθε τέσσερα χρόνια. Τη στιγμή που γράφεται το άρθρο αυτό, οι ΗΠΑ είναι η πιο επιτυχημένη ομάδα στην ιστορία της διοργάνωσης, έχοντας κατακτήσει το τρόπαιο τέσσερις φορές. Η Γερμανία στέφθηκε νικήτρια δύο φορές, ενώ η Νορβηγία, η Ιαπωνία και η Ισπανία έχουν κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο από μία φορά.

Το 1996, το γυναικείο ποδόσφαιρο προστέθηκε στο πρόγραμμα των Ολυμπιακών Αγώνων. Αντίθετα με το ποδόσφαιρο ανδρών, όπου όλοι οι παίκτες κάθε ομάδας, εκτός από τρεις, απαιτείται να είναι κάτω από την ηλικία των 23 ετών στην αρχή της χρονιάς διεξαγωγής των Αγώνων, η διοργάνωση του γυναικείου ποδοσφαίρου είναι ανοικτή προς όλες τις παίκτριες. Οι ΗΠΑ είναι και εδώ κυρίαρχες, έχοντας κερδίσει πέντε χρυσά Ολυμπιακά μετάλλια, το τελευταίο από τα οποία στο Παρίσι το 2024.

Το γυναικείο ποδόσφαιρο σήμερα

Σήμερα, το γυναικείο ποδόσφαιρο ως άθλημα είναι πιο διαδεδομένο και πιο ποιοτικό από ποτέ. Υπάρχουν πλέον επαγγελματικά πρωταθλήματα σε ΗΠΑ, Αγγλία, Αυστραλία, Γαλλία, Ισπανία και Σουηδία, ενώ τα ερχόμενα χρόνια θα ακολουθήσουν ακόμα περισσότερες χώρες. Ακόμη και παίκτριες από άλλες χώρες μπορούν να παίξουν επαγγελματικά και να έχουν σταθερό εισόδημα από το αγαπημένο τους άθλημα σε ένα από τα πρωταθλήματα που αναφέρθηκαν πιο πάνω.

Το ΟΥΕΦΑ Τσάμπιονς Λιγκ Γυναικών, που διοργανώθηκε με τη σημερινή του μορφή μόλις το 2009, είναι τώρα μια από τις πιο αναμενόμενες ετήσιες ποδοσφαιρικές διοργανώσεις στην Ευρώπη. Στη διοργάνωση του 2023/24, όπου το τρόπαιο κέρδισε η Μπαρτσελόνα, δεν ήταν ασυνήθιστο να βλέπει κανείς πάνω από 25.000 θεατές σε έναν αγώνα. Ο τελικός του Μπιλμπάο έγινε μπροστά σε κοινό άνω των 50.000 ατόμων.

Στην πλατφόρμα της Betsson, στοίχημα και ποδόσφαιρο αποτελούν τον τέλειο συνδυασμό με καταπληκτικές επιλογές σε πληθώρα αγορών με πλούσιες αποδόσεις. Το γυναικείο ποδόσφαιρο είναι πλέον σε πολύ υψηλό επίπεδο με όλους τους μεγάλους συλλόγους να έχουν πρώτες ομάδες και να φιλοδοξούν να πρωταγωνιστήσουν σε όλες τις μεγάλες διοργανώσεις.

Και αυτός ο αριθμός θεατών δεν έχει καταγραφεί μόνο μία φορά. Το φράγμα των 50.000 θεατών έχει σπάσει πολλές φορές σε αγώνες των εθνικών πρωταθλημάτων στην Αγγλία, στο Μεξικό και στην Ισπανία. 77.390 θεατές παρακολούθησαν τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας για το 2023, όπου η Τσέλσι αντιμετώπισε τη Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ. Το 2022, 91.648 θεατές, αριθμός-ρεκόρ για το Τσάμπιονς Λιγκ, είδαν την Μπαρτσελόνα να νικά τη Βόλφσμπουργκ με 5-1.

Σύμφωνα με την εταιρεία οικονομικών υπηρεσιών Deloitte, το 2024 το γυναικείο ποδόσφαιρο θα δημιουργήσει παγκοσμίως τζίρο άνω των 500 εκατομμυρίων ευρώ. Αυτό το στατιστικό στοιχείο, από μόνο του, μας δείχνει πόση πρόοδος έχει σημειωθεί. Παράλληλα, ο μέσος ετήσιος μισθός μιας παίκτριας στη Σούπερ Λιγκ Αγγλίας είναι 47.000 λίρες. Ποσό που δεν πλησιάζει καν τα πλούτη που προσφέρουν οι ομάδες στους διάσημους άνδρες παίκτες, αλλά που, παρόλα αυτά, είναι ένα πολύ καλό πακέτο απολαβών.

«Κατά τη διάρκεια της σεζόν 2022-2023 καταγράφηκαν σημαντικά επίπεδα οικονομικής ανάπτυξης στις κορυφαίες βαθμίδες του ευρωπαϊκού γυναικείου ποδοσφαίρου», όπως δήλωσε η Amy Clarke της Deloitte. «Η αύξηση του αριθμού των αγώνων μεταξύ γυναικών οι οποίοι διεξάγονταν στα κεντρικά γήπεδα των συλλόγων ενίσχυσε τα έσοδα της αγωνιστικής περιόδου και αύξησε τον αριθμό των θεατών, ενώ ιδιωτικές συμφωνίες συνέβαλαν στην επιτάχυνση της εμπορευματοποίησης του παιχνιδιού.»

Στην πιο πρόσφατη διοργάνωση Παγκοσμίου Κυπέλλου Γυναικών συμμετείχαν 32 ομάδες, όσες και στο προηγούμενο τουρνουά ανδρών. Αντιπροσωπεύτηκε κάθε γωνιά του πλανήτη: εκτός από γνωστές παρουσίες όπως οι ΗΠΑ, Ισπανία, Αγγλία και Γαλλία, εμφανίστηκαν και ομάδες από χώρες όπως Μαρόκο, Ζάμπια, Αϊτή, Βιετνάμ και Φιλιππίνες. Ωστόσο, υπάρχει μεγάλο περιθώριο επέκτασης σε άλλες χώρες που μόλις πρόσφατα αγκάλιασαν το γυναικείο ποδόσφαιρο.

Στους Ολυμπιακούς του Παρισιού, το 2024, το τουρνουά γυναικείου ποδοσφαίρου προσέλκυσε σημαντικό ενδιαφέρον, μεταξύ άλλων και από άτομα που μπορεί να μην είχαν παρακολουθήσει το άθλημα στο παρελθόν. Κι αυτό είναι καλό σημάδι για τα χρόνια που έρχονται.

Το μέλλον του γυναικείου ποδοσφαίρου

Ποια θα είναι τα επόμενα βήματα για το γυναικείο ποδόσφαιρο; Είναι αλήθεια ότι δύσκολα θα μπορέσει το άθλημα να προσελκύσει τόσους θεατές όσο το αντίστοιχο των ανδρών, κάτι που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο ότι το ανδρικό ποδόσφαιρο είχε πλεονέκτημα ολόκληρων δεκαετιών, κατά τη διάρκεια των οποίων το γυναικείο είχε απαγορευθεί. Όμως το γυναικείο ποδόσφαιρο μεγαλώνει και εξαπλώνεται συνέχεια, και πολύ δύσκολα θα αντιστραφεί αυτή η τάση.

Φυσικά, εξακολουθούν να υπάρχουν προκλήσεις. Το γυναικείο ποδόσφαιρο δεν έχει γνωρίσει ακόμη τόσο μεγάλη οικονομική ανάπτυξη όσο εκείνο των ανδρών και, κατά συνέπεια, οι παίκτριες λαμβάνουν πολύ μικρότερες αμοιβές σε σύγκριση με τους άνδρες συναδέλφους τους. Ακόμη και κάποιοι από τους μεγαλύτερους συλλόγους του κόσμου δεν επενδύουν επαρκώς στις γυναικείες ομάδες τους. Η Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, μάλιστα, δεν είχε καν γυναικεία ομάδα μέχρι το 2018.

Ο μισογυνισμός δεν είναι πια τόσο έντονος και ισχυρός όσο άλλοτε, όμως αυτό δεν σημάνει και ότι έχει εξαλειφθεί από το ποδόσφαιρο (ή, και ευρύτερα, από την κοινωνία). Για παράδειγμα, λίγο μετά το πέρασμά μας στον 21ο αιώνα, κάποιος πρότεινε ότι οι παίκτριες θα πρέπει να φοράνε στενότερα σορτς για να προσελκύουν περισσότερους θεατές. Ο εγκέφαλος πίσω από αυτήν την ιδέα; Κάποιος Ζεπ Μπλάτερ, τότε Πρόεδρος της FIFA.

Υπάρχουν, επίσης, ζητήματα και μέσα στο γήπεδο. Σύμφωνα με έρευνες, οι γυναίκες παίκτριες έχουν οκτώ φορές περισσότερες πιθανότητες από ό,τι οι άνδρες να υποστούν τραυματισμό στον πρόσθιο χιαστό σύνδεσμο, που συνήθως σημαίνει τουλάχιστον οκτώ μήνες εκτός αγώνων.

Υπάρχουν ορισμένες αιτίες που εξηγούν έως έναν βαθμό αυτήν την αναντιστοιχία, αλλά δεν αποτελούν τον μοναδικό παράγοντα. Για παράδειγμα, ένα άλλο πρόβλημα είναι ότι, συνήθως, τα παπούτσια που φορούν οι παίκτριες δεν έχουν σχεδιαστεί ειδικά για γυναίκες. Αντίθετα, είναι παπούτσια που σχεδιάστηκαν για άνδρες και απλώς κατασκευάζονται σε μικρότερο μέγεθος. Όμοια, είναι σχετικά λίγες οι μελέτες που έχουν ως αντικείμενο την πρόληψη και θεραπεία των τραυματισμών που μπορεί να υποστεί το γυναικείο σώμα κατά την ενασχόληση με το ποδόσφαιρο.

Συνολικά, ωστόσο, το γυναικείο ποδόσφαιρο έχει σημειώσει μεγάλη πρόοδο τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, και το πρόσημο των εξελίξεων είναι, γενικώς, θετικό. Υπάρχουν ακόμη εμπόδια που πρέπει να ξεπεράσει, αλλά, τουλάχιστον, δεν πρόκειται να απαγορευθεί ξανά. Κι αυτό είναι μια πολύ καλή είδηση για όποιον (και όποια) αγαπά το όμορφο αυτό παιχνίδι.